Historische Vereniging Koog-Zaandijk

Tekening van plattegrond van de Zaandijkerkerk

De werkgroep Meldpunt Bedreigde Panden van Vereniging Zaans Erfgoed heeft het kerkgebouw en consistorie bouwhistorisch onderzocht en in een bouwhistorisch opnamerapport vastgelegd.

Aan de hand van een in het gemeentearchief aanwezig zerkenplan uit de 18e eeuw en de ingemeten bestaande toestand is een tekening vervaardigd van de plattegrond uit 1642 en de huidige plattegrond.

Het schip is op de fundering uit 1672 herbouwd, het noordertransept en het oostportaal in het noordertransept is op de fundering uit 1707 herbouwd. Met de herbouw van de kerk is de toren van het westen naar het oosten verplaatst. De ingang van de toren is voor een deel op de fundering van het 17e eeuwse oostportaal gebouwd. De achtermuur van de toren is op twee plaatsen op de buitenmuur van het 17e eeuwse koor gebouwd.

Steekbalkkap of Hammerbeamspanten
In het schip en in het noordertransept van de kerk bevinden zich een steekbalkkap met neo-gotische hammerbeam spanten. De hoeken van de spanten zijn met versierde zwikken opgevuld. In Bouwkundige Termen van Haslinghuis-Janse wordt de steekbalk alsvolgt beschreven:

Bron: Bouwkundige Termen van Haslinghuis en Janse 1997.

In het schip van de kerk bevinden zich twee hoofdspanten met trekstang, drie halve spanten met trekstang die uitkomen in de viering en twee lichte tussenspanten zonder trekstang. Een van die lichte tussenspanten veroorzaakt de doorbuiging in het zuidelijk dakvlak van het schip.

In het noordertransept van de kerk bevinden zich drie hoofdspanten met trekstang. Het plafond van het schip en van het noordertransept is in vakken verdeeld en bestaat uit licht geschilderde kraalschroten en donker geschilderde geprofileerde lijsten met rode bies. Boven op zolder bevindt zich in een andere schuinte dan het plafond, de kapconstructie van het pannendak.