Historische Vereniging Koog-Zaandijk

Badhuis

Fred Kroon woonde op de derde verdieping van het flat aan de Arie de Bruijnstraat, boven de ingang van Pielkenrood. Hij keek vanuit de woonkamer naar het oosten over de Zaan.

Links de kerk, recht voor het badhuis, rechts de kleuterschool Dirk Kleiman met daarachter het voormalige weeshuis.

Via Magda H. was ik op de “zondagschool” beland, hoewel wij thuis niet gelovig waren. Hier heb ik dominee de Wilde leren kennen. Een hoogst aimabele man die erg goed kon vertellen over de bijbel.

Hij heeft nooit geoordeeld over mijn ongelovigheid. Later ging ik over naar “de Vrije Vogels”. Vaak was ik de enige die de verhalen van hem aanhoorde op de woensdagavond, tussen half acht en acht uur. Zeker in de wintermaanden. Ik haalde hem vaak op van zijn huis aan de Lagedijk. Samen bij de gaskachel in de koude groene keet, achter het land van “boer Krait” in de tijd dat de Goeman Borgesius nog niet was doorgetrokken.

Soms nam ik een sigaar voor hem mee, die uit het “Elisabeth Bas”-doosje van mijn vader werd onttrokken. Ik heb de nodige diensten in de NH kerk meegemaakt. In de winter werd de kerk verwarmd door een aantal imposant hoge “salamanders”, die enige warmte in het hoge gebouw moesten brengen. Een enkele keer mocht ik de collecte doen en daarna naar de consistoriekamer brengen waar de dominee, inclusief het kerkbestuur, onder het genot van een borrel, de collectegelden telden.

Zo kwam ik in contact met de zoon van de koster. De koster runde ook het badhuis in de Kerkstraat. Achter het woonhuis was een lange gang met aan weerszijden hokjes waarin wit geƫmailleerde badkuipen stonden. De muren waren wit betegeld. Op de wit betegelde vloer lagen houten vlonders. De muren van de hokjes liepen niet helemaal door tot het dak. Er was een vide tot aan het dak met de bovenlichten. In de zomer stond de deur aan de kant van het weeshuis meestal open. Een keukenstoel onder de deurknop moest voorkomen dat de deur dicht waaide.

De bovenlichten konden ook geopend worden. De schuin geplaatste ramen werden met een lange stok op een kier gezet. Via het woonhuis kon je op het dak van het badhuis komen. De zoon van de koster toonde mij hoe je, via de bovenlichten, in de badhokjes met badende vrouwen kon kijken. Hormonen zijn bij jongens ook voor de pubertijd actief.