Historische Vereniging Koog-Zaandijk

Hoe mijn moeder in de politiek raakte

In 1917 was de strijd over het Vrouwenkiesrecht fel en er werden overal in het land door, wat wij nu actiegroepen noemen, vanuit de Algemeene Nederlandsche Vrouwen Vereeniging bijeenkomsten voor vrouwen georganiseerd. Zo ook in de ‘dubbel-gemeente’ Koog-Zaandijk. In ‘De Waakzaamheid’ was een bijeenkomst belegd in verband met de oprichting van een afdeling van de ANVV. Mijn Moeder, die zich daarvoor nogal interesseerde, ging daar naartoe.

Mijn moeder werd voorzitster van de ANW afdeling Koog-Zaandijk met haar hond

Er werd een afdeling opgericht en daarvoor moest ook een bestuur komen. De belangstelling van de aanwezige vrouwen was niet zo erg groot, maar gezien het grote belang van het Vrouwenkiesrecht stelde mijn moeder zich beschikbaar voor een bestuursplaats. Daar bleef het niet bij. Ze werd op hetzelfde moment de voorzitster. Gelukkig had zij de steun van twee zusters Tiemeijer die, hoewel een stuk jonger, misschien juist daardoor felle voorstandsters waren van het kiesrecht voor vrouwen. In elk geval was het een klein bestuur dat echter wel van wanten wist en regelmatig bijeenkomsten en propaganda-avonden organiseerde.

De Waakzaamheid

Wat mijn moeder betrof, er hoorde in die tijd wel moed toe, om als vrouw van een neringdoende in de openbaarheid van de politiek -want dat was toch de strijd voor het vrouwenkiesrecht- te begeven. Middenstanders die zich in de politiek begaven konden rekenen op boycot vanuit het kamp van de tegenstanders, maar, gezien de belangrijkheid van het streven waar vooral de huisvrouwen achter stonden, dit had zakelijk geen gevolgen voor mijn vaders zaak. Misschien wel het tegendeel. Maar goed, er was voor moeder werk aan de winkel. Bestuursvergaderingen bij ons aan huis en, wat het belangrijkste was, openbare betogingen in ‘De Waakzaamheid’. Als spreekster kwam dan ene mevrouw Nine Minnema, de landelijk voorzitster van de ANVV, een kleine pittige vrouw, goed van de tongriem gesneden, kortom geknipt als propagandiste voor het grote beginsel. Moeder moest dan de bijeenkomst openen, de spreekster inleiden en de discussies in de hand houden. En aan het slot een ieder die aan de bijeenkomst had meegewerkt zoals de spreekster, bedanken en de avond sluiten. Voorzover ik mij herinner door gesprekken bij ons thuis, waar ik met grote belangstelling naar luisterde, heeft zij dit altijd goed gedaan.

De Waakzaamheid

Een keer was er toch wel een grappig voorval. Wij hadden thuis twee honden waarvan er een gek op mijn moeder was. Hij ging bijna altijd met haar mee als zij ergens op visite ging en stond altijd al klaar als hij zag dat moeder haar jas aantrok en haar hoed opzette. Zo ook een keer dat zij naar ‘De Waakzaamheid’ moest in verband met een bijeenkomst. “Nee Ted”, zo heette onze hond, “je kunt niet mee”, zei moeder en Ted liet het erbij. Maar op een afstand heeft hij haar toch gevolgd en toen moeder op het toneel stond om de volle zaal toe te spreken kwam Ted rustig door het middenpad de zaal in, liep naar het toneel en ging rustig naast haar liggen. Tot grote hilariteit van de aanwezige dames van wie velen onze hond als Ted Zethoven kenden en dit dan ook te kennen gaven, toen Ted door de zaal naar moeder toe liep.

In 1919 werd de Wet op het Vrouwenkiesrecht in de Kamers aangenomen, waardoor aan actievoeren meteen een einde kwam en de ANVV werd ontbonden, dus ook de afdeling Koog-Zaandijk.