Historische Vereniging Koog-Zaandijk

De Caeskopers* van Bert Koene

De in de Zaanstreek geboren Bert Koene, schrijver van het boek De Caeskopers, is inmiddels al vele jaren woonachtig in Arnhem. Koene is auteur van geschiedkundige werken zoals o.a: “Stemmen uit een stille stad” en voor “god, graaf en geslacht”

Hoofdpersoon
De hoofdpersoon van het boek is Claas Ariszoon Caeskoper. Deze werd geboren op 21 december 1650 in Koog aan de Zaan en stamde uit een Doopsgezinde familie van Olieslagers. Hij overleed op 26 maart 1729.

Op 18-jarige leeftijd begon hij met zijn zgn. Nootytze Boeck waarin hij vele van zijn reizen, schaatstochten, familiegebeurtenissen en andere privé zaken beschrijft. Buitengewoon interessant vond ik de omschrijving en het kaartje van de twaalfsteden schaatstocht. In de 17e eeuw was een kleine ijstijd en kon men zeer vaak schaatsen gedurende de winters.

In dit boek volgen we zijn leven en het leven in de 17e eeuw in de Zaanstreek en de toenmalige republiek. Claes werd op 23 jarige leeftijd weduwnaar met 2 dochters. De dood en kindersterfte hoorden in de 17e eeuw bij het leven. In 1672 (invallen van Frankrijk, Engeland en de bisdommen Munster en Keulen) beleefden wij het rampjaar. De familie verhuisde een groot aantal spullen naar Medemblik, toen het tij keerde werden deze weer naar Koog teruggehaald. Vele Zaankanters brachten hun spullen naar West Friesland of gingen daar zelf tijdelijk heen. Ook beschreef hij in het Nootytze Boeck zijn voorgeslacht. Een ander belangrijk onderwerp is de uitgebreide omschrijving van het Doopsgezinde leven. De diverse Doopsgezinde stromingen Vlamingen, Waterlanders en Friezen en de rol van de familie Caeskoper worden uitgebreid beschreven.

De Doopsgezinde kerk was destijds de belangrijkste kerk in deze streek. De Doopsgezinde Gemeente van Koog en Zaandijk alsmede de geschiedenis van de Vermaningen in Koog aan de Zaan komen ter sprake. Een ander zeer interessant onderwerp is de beschrijving van de huizen in de Dubbele Buurt. In deze huizen woonde de familie. Deze werden in de jaren 30 van de vorige eeuw door Honig gekocht en zijn in het Openluchtmuseum in Arnhem weer opgebouwd. Het zakendoen komt uitgebreid ter sprake met name de zgn. parten welke men in schepen en molens nam om het risico te spreiden.

De naam Caeskoper is uitgestorven. Maar twee dochters van Claas Ariszoon trouwden met twee broers Honig. In feite zijn de Caeskopers dus mede grondleggers van de Honig dynastie In 1867 kocht Klaas Honig Corneliszoon een directe afstammeling in Koog aan de Zaan het stijfselhuis “De Troffel” voor zijn zoon Meindert. Hieruit ontstond Honig N.V. In 1965 fuseerde Honig met Scholten Foxhol. In 1978 ging Koninklijke Scholten Honig ten onder.

De auteur beschrijft in zijn epiloog de grote bijdrage van de familie Honig aan de maatschappelijke, culturele en sociale activiteiten in de Zaanstreek

Het boek De Caeskopers geeft een buitengewoon goed beeld van het leven in de Gouden Eeuw. Het boek is prettig leesbaar geschreven en bevat een uitgebreide literatuuropgave. Ik kan er maar één ding over schrijven. Een echte aanrader!!!!

De Caeskopers: een Zaanse koopmansfamilie in de Gouden Eeuw. Auteur Bert Koene. Uitgave Bert Koene & Uitgeverij Verloren. ISBN 978-90-8704-217-2. Prijs 25 euro te verkrijgen bij de diverse Zaanse Boekhandels.

Lees ook -Klaas Ariszoon Caeskoper (1650-1729) legde basis voor Honig